Paris prokurorluğu Telegram messencerinin qurucusu Pavel Durovun 12 cinayətdə şübhəli bilindiyini açıqlayıb. Bu sırada kibercinayətkarlıq, çirkli pulyuma, kriptoloji avadanlığı öncədən bəyan etmədən idxal etmək var. Bu barədə prokurorluğun saytında məlumat yerləşdirilib.

İttihamların hamısı Durova elan edilərsə, onu on illərlə həbs gözləyir.

Fransanın "Ofmin" agentliyinin baş katibi Jan-Mişel Berniqo LinkedIn sosial şəbəkəsində yazıb ki, P.Durova qarşı cinayət işi messencerdə özəlliklə uşaq pornoqrafiyası ilə bağlı kontentin pis moderasiya olunmasından qaynaqlanır. Agentlik uşaqlara qarşı cinayətlərin önlənməsi ilə məşğuldur və onun çıxardığı order əsasında Durov şənbə günü – avqustun 24-də saxlanılıb.

Durovun Fransada nəzarətdə saxlanılma müddəti avqustun 28-dək uzadılıb. Onun mühafizəçisi və yol yoldaşı xanım isə dindirilmədən sonra buraxılıb.

Makron: "Durovun həbsi siyasi motivli deyil"

Fransa prezidenti Emmanuel Makron bəyan edib ki, Pavel Durovun həbsi siyasi motivli deyil.

Makron X platformasında yazıb ki, Telegram başçısının həbsi davam edən məhkəmə araşdırmasının tərkib hissəsidir.

Prezidentin sözlərinə görə, bu barədə qərarı hakimlər qəbul edəcəklər.

Avropa Komissiyası bu barədə şərh verməkdən imtina edib.

+++

Telegram-ın Rusiyada anadan olmuş qurucusu və baş icraçı direktoru P.Durov avqustun 24-də axşam Parisdə Le-Burje aeroportu yaxınlığında saxlanılıb. 39 yaşlı milyarderin Azərbaycanın paytaxtı Bakıdan şəxsi təyyarəsi ilə Fransaya mühafizəçisi və şəxsi köməkçisi ilə birgə uçduğu, dərhal saxlanıldığı xəbər verilir.

Durovun sahibi olduğu Telegram-da iddia olunan pozuntularla bağlı məhkəmə qarşısına çıxarılacağı bildirilir.

Həbs orderi niyə çıxarılıb

Fransa hakimiyyəti onun həbsini dərhal şərh etməsə də, Telegram X-də yaydığı bəyanatda bildirib ki, "Durovun gizlətməyə heç nəyi yoxdur", durumun dərhal həllini gözləyir.

Rusiyanın TASS agentliyi Paris prokurorluğunun avqustun 26-da mətbuat üçün açıqlama verəcəyini yazır.

Fransa mediasının yazdığına görə, bu ölkənin azyaşlılara qarşı zorakılığın önlənməsi üzrə idarəsi – OFMIN Durov barəsində ilkin təhqiqatla bağlı həbs orderi verib. Ona qarşı dələduzluq, narkotik qaçaqçılığı, kiberbullinq, mütəşəkkil cinayətkarlıq, terrorçuluğun təbliği kimi iddia olunan pozuntulardan danışılır.

SOTA Telegram kanalı yazır ki, Durov Le-Burje aeroportunda miqrasiya həbsxanasında saxlanılır. Onun işi üzrə qərar verilənədək o, dörd günədək orada saxlanıla bilır.

Telegram-a ittihamlar

Dubayda mənzillənən Telegram platformasının dünyada azı 900 milyon istifadəçisi var. Durov son yeddi ildə ən böyük müsahibəsini aprelin 17-də ABŞ-dan şərhçi Taker Karlsona (Tucker Carlson) verib, Telegram-ın "neytral platforma" olduğunu, geosiyasətdə rol oynamadığını söyləyib.

Ancaq Ukraynada tənqidçilər onun dezinformasiya yaymasından, qanunsuz hərəkətləri asanlaşdırmasından narahatdırlar. Bəziləri Telegram-ı Rusiya dövlətinə bağlılıqda, onun müharibəsinə töhfə verməkdə ittiham edirlər.

+++

P.Durovun həbsindən sonra Telegram messenceri Aİ qanunlarına əməl etdiyini, heç bir qaydanı pozmadığını bildirib. İlkin təhqiqatın Telegram-ın narkotik alveri və digər pozuntularla bağlı hüquq-mühafizə orqanları ilə əməkdaşlıq etməməsi üzrə aparıldığı bildirilir.

"Bir platformanın və onun sahibinin həmin platformada sui-istifadə hallarına görə məsuliyyət daşımasını iddia etmək absurddur", – Telegram bildirib.

+++

Rusiyalı Durov 10 il öncə ölkəsini tərk edib, 2021-ci ildə Fransa vətəndaşlığı alıb.

Son vaxtlar o, şirkətinin ofisinin yerləşdiyi Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində yaşayıb.

Durov Rusiyanın "VKontakte" sosial şəbəkəsinin qurucusudur. O, Telegram messencerini 2013-cü ildə hazırlayıb və hazırda 30 milyard dəyəri olan platformanın əsas sahibidir.

Rusiya hakimiyyəti ilə iddia olunan işbirliyi

Rusiya hakimiyyəti 2018-ci ildə Telegram-a girişi müvəqqəti əngəlləyib.

Qərara platformanın Rusiyanın Federal Təhlükəsizlik Xidməti ilə əməkdaşlıqdan imtinasının səbəb olduğu bildirilir. Qurum istifadəçilərin yazışmalarının şifrələmə kodlarını istəyirdi. Tətbiq isə bildirib ki, yazışmaların gizliliyi konstitusiya ilə təmin olunur.

Telegram-ın bloklanmasını Rusiya hökumətinin tənqidçiləri, bir çox ictimai xadimlər tənqid ediblər. Onun müdafiə məqsədilə Moskvada kütləvi yürüş keçirilib, orada ovaxtkı müxalifət lideri Aleksey Navalnı da çıxış edib.

Amma Rusiyanın müstəqil media orqanları yazıblar ki, Telegram hakimiyyətlə kompromis əldə edib, bir neçə il ərzində təhlükəsizlik xidmətləri ilə bəzi məlumatları paylaşıb. Amma Telegram bunu təkzib edib.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ana müxalifətinin lideri, Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) sədri Özgür Özəli böhtan atması iddiası ilə məhkəməyə verib. Prezident Ərdoğan Bayrampaşada keçirilən mitinqdəki çıxışı, eləcə də Marmara həbsxanasını ziyarət etdikdən sonra açıqlamasına görə Özəldən mənəvi zərər kimi 1 milyon lirə (25 min dollar) tələb edir.

Apreldə də Ərdoğan Özələ qarşı oxşar iddia qaldırmışdı, lakin bu məbləğ daha az - yarım milyon lirə idi. Həmin iddia CHP üzvü və İstanbul Böyük Şəhər Bələdiyyəsinin başqanı Əkrəm İmamoğlu həbs etdikdən sonra qaldırılıb. İmamoğlu gələcək prezident seçkisində Ərdoğanın əsas rəqibi sayılırdı. Lakin o, korrupsiya və başqa cinayətlərdə ittiham olunub və məhkəmə iyulda İmamoğlu barəsində 1 il 8 ay həbs hökmü çıxarıb. İmamoğlu ilə yanaşı, eyni korrupsiya ittihamı ilə CHP-ni təmsil edən Adana, Antalya və Adıyaman bələdiyyələrinin rəhbərləri də saxlanıb.

Ö.Özəlin son açıqlamaları da İmamoğlu işi ilə bağlıdır. O, avqustun 13-də keçirilən mitinqdə İmamoğlunun həbsinə görə prezident Ərdoğanın məsuliyyət daşıdığını bildirib.

Rusiya Ədliyyə Nazirliyi "Sərhədsiz Reportyorlar" (RSF) beynəlxalq jurnalist təşkilatının adını Rusiyada "arzuolunmaz" təşkilatlar siyahısına əlavə edib.

2024-cü ilin aprelində "Roskomnadzor" "Sərhədsiz Reportyorlar"ın internet saytını bloklayıb. 2025-ci ilin iyulunda isə Baş Prokurorluq qurumun Rusiyada "arzuolunmaz" kimi tanınması barədə qərar qəbul edib.

Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı olan RSF 1985-ci ildə Fransada yaradılıb. Onun devizi bütün dünyada mətbuat azadlığını, jurnalistləri və internet istifadəçilərini müdafiə etməkdir. Təşkilat hər il müxtəlif ölkələrdə söz azadlığının məhdudlaşdırılması və jurnalistlərin təqibi barədə məlumat verən "Mətbuat azadlığı barometri" adlı hesabat dərc edir. Bu hesabatda Rusiya hər il getdikcə geriləyir.

"Roskomnadzor" Rusiyada "Telegram" və "WhatsApp" messencerlərində zənglərin qismən məhdudlaşdırıldığını bildirib. Hökumət qurumu bu qərarın hüquq-mühafizə orqanlarının materiallarına əsasən cinayətkarlarla mübarizə məqsədilə verildiyini iddia edib.

"Hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatlarına və vətəndaşların çoxsaylı müraciətlərinə əsasən, xarici messencerlər – "Telegram" və "WhatsApp" Rusiya vətəndaşlarının aldadılması və pul tələb edilməsi, həmçinin vətəndaşların təxribat və terror fəaliyyətlərinə cəlb etmək üçün əsas səsli rabitə xidmətlərinə çevrilib. Bu istiqamətdə cavab tədbirlərinin görülməsi ilə bağlı messencerlərin sahiblərinə dəfələrlə edilən müraciətlər nəzərə alınmayıb", - "Roskomnadzor"un mətbuat xidmətinin açıqlamasında qeyd olunub.

Bildirilib ki, messencerlərin digər funksiyalarına heç bir məhdudiyyət tətbiq edilmir.

"Verstka" yazır ki, "WhatsApp"ın Rusiyada aylıq auditoriyası 97.5 milyon nəfərə çatır, "Telegram"dan isə 90.5 milyon insan istifadə edir. Bu, ölkə əhalisinin əksəriyyətini təşkil edir. Nəşr bildirir ki, Rusiya hakimiyyəti ölkədə xarici tətbiqlərin bloklanmasını və dövlət tərəfindən dəstəklənən "Max" messenceri üçün əlverişli bazarın yaradılmasını nəzərdən keçirir.

Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Valdaydakı iqamətgahı ətrafında 12 hava hücumundan müdafiə (HHM) mövqeyi qurulub və bu mövqelər əsasən "Pantsir-S1" hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə təchiz olunub. Bu barədə "Yandeks"dəki yeni peyk şəkilləri və "Yandeks.Zerkala"” xidmətinin fotoşəkillərini araşdıran AzadlıqRadiosunun Rusiya xidməti məlumat yayıb.

Bildirilir ki, Putinin həyat yoldaşı olduğu iddia edilən Alina Kabayeva və onların birgə övladları tez-tez Valdayda vaxt keçirirlər.

"Proyekt" 2023-cü ildə yazmışdı ki, Kabayeva və uşaqları üçün Valdayda yeni ev tikilib, onun köməkçiləri isə iqamətgahın yaxınlığında mənzillər alıblar.

Moskva şəhərində və əhalisi 20 milyondan çox olan Moskva vilayətində isə jurnalistlər yalnız 60 hava hücumundan müdafiə mövqeyi müəyyən ediblər.

2022-ci ilin fevralından - Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəsi başlayandan bəri Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin (FSB) həbs əməliyyatları zamanı Rusiyada azı 65 nəfər, Ukraynanın Zaporojye vilayətinin işğal olunmuş hissəsində isə dörd nəfər qətlə yetirilib, bir nəfər isə Samarada əməliyyat zamanı özünü partladıb.

"IStories" bu rəqəmi Rusiyanın terrorla Mübarizə Milli Komitəsi, İstintaq Komitəsi, FSB, dövlət xəbər agentlikləri və hüquq-mühafizə orqanlarına yaxın medianın dərc etdiyi xəbərlərə əsaslanaraq hesablayıb.

Bildirilib ki, 2022-ci ilin fevralından bəri FSB-nin həbs əməliyyatları zamanı öldürülənlərin 44-ü Rusiya vətəndaşı olub. Hüquq-mühafizə orqanlarının mətbuat açıqlamalarında doqquz nəfərin Mərkəzi Asiya ölkələrindən olduğu göstərilib, ancaq onların vətəndaşlıqları qeyd olunmayıb. Öldürülənlər arasında Qazaxıstan, Ukrayna və Belarus vətəndaşları da olub.

FSB öldürülənlərin 28-ni Ukrayna kəşfiyyat xidməti ilə əlaqədə və ya AFU daxilindəki könüllü birləşmələrin göstərişləri əsasında hücumlar hazırlamaqda şübhəli bilib. Öldürülən 27 nəfər İŞİD ilə əlaqədə şübhəli bilinib.

"IStories" qeyd edib ki, şübhəlilərin çoxu Şimali Qafqazdakı saxlanılma əməliyyatlarında öldürülüb - Dağıstan və İnquşetiyada 12, Kabardin-Balkarda isə doqquz nəfər.

"IStories" vurğulayıb ki, reallıqda 2022-ci ildən bəri FSB əməliyyatları zamanı öldürülənlərin sayı daha çox ola bilər. Çünki bu hesablama yalnız təhlükəsizlik xidmətinin ictimaiyyətə açıqladığı məlumatlar əsasında aparılıb.

İran polisi bildirib ki, iyunda İsraillə 12 günlük müharibə zamanı təhlükəsizliklə bağlı pozuntulara görə 21 minə yaxın adam saxlanılıb. Bu rəqəm əvvəlki rəsmi hesablamalardan xeyli yüksəkdir.

Polisin sözçüsü Səid Müntəzirolmehdi avqustun 12-də bildirib ki, ictimaiyyətin verdiyi məlumatlar həbslərdə mühüm rol oynayıb. Saxlanılanlardan neçə nəfərin hələ də həbsdə qaldığı bəlli deyil.

Onların 2 min 774-ü casusluqda ittiham olunan xarici ölkə vətəndaşlarıdır. Hakimiyyət orqanları onların telefonlarında hərbi mövqelərin, vacib obyektlərin şəkilləri və göndərilmiş məkan məlumatları kimi şübhəli fəaliyyətlərə dair dəlillərin olduğunu iddia edib.

Daha 261 nəfər casusluqda şübhəli bilinib, 172 nəfər isə icazəsiz çəkilişə görə həbs olunub.

Polisin açıqlaması iyulun sonunda İranın məhkəmə sisteminin rəhbəri Qulam Hüseyn Mohseni-Ejeinin sözləri ilə ziddiyyət təşkil edir. O, münaqişə zamanı və sonrasında təxminən 2 min nəfərin həbs edildiyini bildirmiş, araşdırmalardan sonra onların çoxunun casusluq və ya İsraillə əməkdaşlıq ittihamları təsdiqini tapmadığından azad edildiyini demişdi.

İnsan haqları qrupları İranda repressiyaların miqyası ilə bağlı həyəcan təbili çalıb.

ABŞ-də yerləşən İnsan Haqları Fəalları Xəbər Agentliyi (HRANA) münaqişə zamanı yüzlərlə həbsi sənədləşdirib. Bildirilib ki, bu həbslərdə daha çox etnik azlıqlar və fəallar hədəf alınıb. "Amnesty International" isə İranın müharibədən sonra edamların artmasını pisləyib, işgəncə, ədalətsiz məhkəmələr və özbaşına qətllər barədə xəbərdarlıq edib.

İyunun sonundan bəri İranda İsrailin xeyrinə casusluqda ittiham olunan ən azı 7 nəfər edam edilib.

İran hakimiyyəti İsrailin Mossad kəşfiyyat agentliyinin ölkəyə dərindən nüfuz etməsindən narahatdır. Görünür, bu, İranda dağıdıcı hərbi və kəşfiyyat əməliyyatlarının həyata keçirilməsinə imkan verib.

İyunda parlament casusluq və düşmən xarici hökumətlərlə, xüsusilə İsraillə əməkdaşlıq üçün cəzaları kəskin sərtləşdirməyi nəzərdə tutan qanun layihəsini qəbul etsə də, Konstitusiyanın Müdafiə Şurası bu qanun layihəsini rədd edib. Amma sözügedən qurumun sözçüsü bildirib ki, qanun layihəsi dəyişikliklər edildikdən sonra təsdiqlənə bilər.

"The Financial Times" yazır ki, Rusiya Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğal müharibəsinə başlayandan bəri Avropa hərbi-sənaye kompleksi müəssisələrinin genişlənmə tempi üç dəfə artıb.

Nəşr 37 şirkətə məxsus 150-dən çox hərbi-sənaye obyektini araşdırıb. Jurnalistlər mindən çox peyk şəklini təhlil ediblər. Görüntülərin təxminən üçdə birində davam edən tikinti işlərini göstərən dəyişikliklər əks olunub.

Bildirilib ki, bu müəssisələrin sahəsi 7 milyon kvadratmetr artıb. Əgər 2021-ci ildə 0.79 kvadratkilometr sahədə iş aparılırdısa, 2024-cü ilin yazında tikinti sahəsi 3.02 kvadratkilometr, bu ilin yazında isə 2.8 kvadratkilometrə çatıb.

Son üç ildə hərbi-sənaye kompleksində ən böyük layihələrindən biri Almaniyanın "Rheinmetall" şirkəti ilə Macarıstanın 7 nömrəli dövlət müdafiə holdinqinin birgə layihəsi olub. Bu layihə çərçivəsində "Rheinmetall"ın "KF41 Lynx" piyada döyüş maşını üçün 30 mm-lik sursat istehsal olunur, gələcəkdə "Leopard" və "Panther2" tankları və digər silah növləri üçün sursatın istehsalı planlaşdırılır.

Təhlil edilmiş 150 hərbi-sənaye obyektinin 88-i Avropa İttifaqının 500 milyon avro ayırmağı nəzərdə tutduğu silah istehsalına dəstək proqramı çərçivəsində maliyyələşdirilir.

Avropada yenidən silahlanmanın olduğunu qeyd edən "The Financial Times" sülh dövrünə xas istehsaldan daha dayanıqlı müharibə aparılması üçün sənaye bazasının yaradılmasına doğru keçidi vurğulayır.

Avqustun 12-də "EAGLE PARTNER 2025" Ermənistan-ABŞ birgə hərbi təlimlərinə start verilib.

Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, açılış mərasiminə Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Edvard Asryan, ABŞ-nin Ermənistandakı səfiri Kristina Kuinn, yüksəkrütbəli hərbçilər və qonaqlar qatılıblar.

Beynəlxalq sülhməramlı missiyalarda iştiraka hazırlıq məqsədilə keçirilən təlimlər avqustun 20-dək davam edəcək. Təlimlərə Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin sülhməramlı briqadasının, ABŞ-nin Avropa və Afrikadakı quru qoşunlarının və Kanzas Milli Qvardiyasının hərbçiləri cəlb olunublar.

Sankt-Peterburq qubernatoru Aleksandr Beqlov şəhərdə miqrantların kuryer kimi işləməsini qadağan edən qərar imzalayıb. Bu barədə onun mətbuat xidməti məlumat yayıb.

Bildirilib ki, "qəbul olunan qərar kölgə məşğulluğu ilə mübarizə, kuryer xidmətlərinin keyfiyyətinin və təhlükəsizliyinin artırılması, həmçinin Rusiya vətəndaşları, ilk növbədə də gənclər və tələbələr üçün yeni iş yerlərinin yaradılmasına yönəlib".

Qubernatorun ofisi deyib ki, xarici kuryerlər ümumi kuryer sayının "cüzi" hissəsini təşkil edir, ona görə də yeni qərar çatdırılma bazarına təsir etməyəcək. Yeni qayda üç ay sonra qüvvəyə minəcək.

Bu il iyulun sonunda məlum olub ki, Sankt-Peterburq qubernatoru miqrantların şəhərdə taksi sürməsini və icarəyə götürülmüş şəxsi avtomobillərlə işləməsini də qadağan edib.

2025-ci ilin əvvəlinə olan məlumata görə, Rusiyanın 47 regionunda miqrantların taksi və ictimai nəqliyyatda, 39 regionunda ticarətdə, 27 regionunda təhsildə, 19 regionunda isə tibb sahəsində işləməsi qadağan edilib. Bəzi ərazilərdə regional hakimiyyət orqanları, əsasən, yardımçı işlərdə çalışanlar və təmizlik işçiləri üçün istisnalar edir.

Son illərdə Rusiya hakimiyyəti miqrantları xırda qayda və hüquq pozuntularına görə "nəzarət olunan şəxslər" reyestrinə salır, miqrantları vətəndaşlıqdan məhrumetmə səbəblərinin siyahısını genişləndirir. Miqrantların uşaqları ümumtəhsil məktəblərində oxuya bilmək üçün rus dili üzrə qəbul imtahanı verməyə məcbur edilir və uşaqların məlumatları, eləcə də imtahan nəticələri DİN-ə ötürülür. Miqrant yataqxanalarında tez-tez polis reydləri keçirilir, bu reydlərdə saxlanılanlar Ukraynada müharibəyə göndərilməyə məcbur edildiklərini bildirir.

Ötən ilin martında "Crocus City" konsert məkanına terror hücumundan sonra Rusiyada əmək miqrantlarına qarşı siyasət kəskin şəkildə sərtləşib. Tacikistan vətəndaşları terror hücumunu törətməkdə ittiham olunub.

ABŞ prezidenti Donald Tramp idxal olunan Çin mallarına ticarət rüsumlarının artırılmasını donduran fərman imzalayıb. Vaşinqton və Pekin arasında ticarət danışıqları üçün ayrılmış son müddətin bitməsinə bir neçə saat qalmış qüvvəyə minən qərar 90 gün qüvvədə olacaq.

Yazda Tramp Çin mallarına tətbiq olunan rüsumları əvvəlcə 125, sonra isə 145 faizədək artırıb, daha sonra bu qərar qarşılıqlı ticarət güzəştləri ilə bağlı danışıqlar müddətində təxirə salınıb. Avqustun 12-nə keçən gecə Vaşinqton və Pekin arasında ticarət müharibəsindəki "müvəqqəti atəşkəs"in müddəti başa çatırdı.

Əvvəl tətbiq edilmiş rüsumlardan əlavə, Trampın daha bir təşəbbüsü Çinin ABŞ-yə ixracına təhlükə yaradır. Bu, Trampın Rusiyanın ticarət tərəfdaşlarına qarşı vəd etdiyi rüsumların artırılması ilə bağlıdır. Avqustun əvvəlində prezident Tramp bu qərarın Pekinə də şamil oluna biləcəyini istisna etməyib. Çin isə Rusiyadan neft alışını dayandırmağı planlaşdırmadığını açıq şəkildə bəyan edib.

ABŞ Müharibə Araşdırmaları İnstitutu (ISW) bildirib ki, Kreml Alyaskada keçiriləcək ABŞ-Rusiya sammitindən Ukraynada sülhün əldə olunması istiqamətində səylər göstərməkdənsə, ABŞ və Avropa arasında ixtilaf yaratmağa çalışacaq.

Rusiya rəsmilərinin bəyanatlarını təhlil edən ISW analitiklərinin qənaəti budur ki, Rusiya öz əsas məqsədlərində güzəştə getmək istəmir. Bu məqsədlər isə Ukraynanın NATO-ya üzvlüyünə mane olmaq, Ukraynada hakimiyyəti rusiyayönlü hökumətlə əvəzləmək və Ukraynanın demilitarizasiyasını ehtiva edir ki, bu da ölkənin tam təslim olması deməkdir. ISW ekspertlərinin fikrincə, Rusiya, çox güman ki, gələcək atəşkəs razılaşmalarını pozacaq və Ukraynanı bu cür pozuntularda ittiham edəcək.

ISW Avropanı ABŞ-nin Ukraynada müharibəni dayandırmasına mane olmaqda ittiham edən Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedevin sözlərinə diqqət çəkib.

Rusiyalı politoloq Sergey Markov isə avqustun 10-da "The Washington Post"a müsahibəsində bildirib ki, Putinin Alyaska sammitində əsas vəzifəsi Ukraynada sülhə maneə kimi Rusiyanı deyil, Ukrayna və Avropanı təqdim etməkdir. O, həmçinin qeyd edib ki, Rusiya heç bir güzəştə getməyəcək.

D.Tramp və V.Putin arasında görüşün avqustun 15-də Alyaskada baş tutacağı gözlənilir.

Rusiya 2014-cü ildə Krım yarımadası və şərqi Ukraynanın bir hissəsinə nəzarəti ələ keçirib. Moskvanın Rusiyaya aid olduğunu iddia etdiyi Luqansk, Donetsk, Zaporojye və Xerson vilayətlərinin əhəmiyyətli hissələri də daxil olmaqla, ölkənin beşdə birini işğal edib.

Moskva Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Donetsk və Luqansk vilayətlərindən çıxarılmasını tələb edir. Əvəzində isə Rusiya ordusu Zaporojye və Xerson vilayətlərində hücum əməliyyatlarını dayandıracaq. "Bloomberg" yazır ki, bu tələblər Ukraynada sülhün təmin olunması məqsədilə mümkün razılaşma çərçivəsində səsləndirilir.

Agentliyin məlumatına görə, belə bir razılaşma Rusiya və ABŞ prezidentləri - Vladimir Putin və Donald Tramp arasında keçiriləcək görüşdə müzakirə olunacaq. Bu görüşün gələn həftə baş tuta biləcəyi bildirilir. ABŞ-nin Kiyevin və Avropadakı müttəfiqlərinin razılığını almağa çalışdığı vurğulanır.

Mənbələrə görə, razılaşmanın məqsədi münaqişəni dondurmaq və uzunmüddətli sülh danışıqlarına yol açmaqdır. "Bloomberg" qeyd edir ki, Ukrayna və Avropanın bu planı qəbul etməsi məsələsi, hələlik, qeyri-müəyyəndir.

Putin və Trampın görüşünə hazırlıq barədə məlumat bir gün əvvəl yayılıb. Moskva görüşün keçiriləcəyi məkanın artıq seçildiyini bildirir, lakin Vaşinqton bunu təsdiqləmir.

"Sky News" və "Fox News" öz mənbələrinə istinadla Tramp-Putin görüşünün Vatikanda keçirilə biləcəyini iddia edir. TASS-ın mənbələri isə bu ehtimalı inkar edir.

2022-ci il fevralın 24-də Rusiya Ukraynaya yenidən təcavüzə başlayıb. 11 il əvvəl də Rusiya Ukraynanın bir hissəsini-Krımı tutmuşdu.

2022-ci ildə V.Putin Ukraynanın dörd vilayətinin (Donetsk, Luqansk, Zaporojye və Xerson) Rusiyanın tərkibinə qəbulu haqqında konstitusiya qanununu imzalayıb.

Hazırda Ukrayna ərazisinin 20 faizindən çoxu, o cümlədən Luqansk vilayəti faktiki tam, Donetsk, Zaporojye və Xerson vilayətlərinin isə çox hissəsi işğal altındadır.

Avqustun 8-də 2008-ci ildə Rusiya ilə Gürcüstan arasında 5 günlük müharibənin 17-ci ili tamam olur.

Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi “X” hesabında Gürcüstanda münaqişənin suverenlik və ərazi bütövlüyü prinsipləri əsasında, beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlər daxilində sülh yolu ilə həllinə tam dəstəyini bildirib.

XİN qeyd edib ki, Azərbaycan Gürcüstanla sıx tərəfdaşlıq və mehriban qonşuluq münasibətlərinə böyük əhəmiyyət verir.

Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze isə avqustun 8-də deyib ki, Gürcüstanın ərazi bütövlüyünün bərpasının yeganə yolu sülhdən keçir, separataçı bölgələrin müstəqilliyini nə birbaşa, nə də dolayısı ilə tanımaq mümkündür. Bununla o, Cənubi Osetiya liderlərinin regionun müstəqilliyinin tanınması və güc tətbiq etməmə haqqında sazişi imzalamaq çağırışlarına cavab verib.

Özünü müstəqil elan etmiş Abxaziya Respublikasının xarici işlər nazirinin müavini Odissey Biqvava Kobaxidzenin bəyanatını "Tbilisinin dialoqa hazır olmadığını göstərən dağıdıcı addım" adlandırıb.

Kobaxidze Rusiya-Gürcüstan müharibəsində həlak olanların xatirə memorialına gül qoyandan sonra danışıb. O, 8 avqustu ozamankı hakimiyyətin “ən ciddi avantürası, xəyanəti” olduğunu deyib.

Gürcüstan və beynəlxalq tərəfdaşları Abxaziya və Cənubi Osetiyanı Rusiya Federasiyası tərəfindən işğal olunmuş ərazilər hesab edirlər. Bu bölgələrin müstəqilliyini yalnız Rusiya, Nikaraqua, Venesuela, Suriya və Nauru tanıyır.

2008-ci ilin avqust müharibəsində 228 gürcü mülki vətəndaşı və 14 polis əməkdaş, 170 hərbi qulluqçu da həlak olub. Ümumilikdə 1747 nəfər yaralanıb. Təxminən 150 min nəfər öz evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb, onlardan 30 min nəfər isə hələ də məcburi köçkün vəziyyətindədir.

Moskva, Suxumi və Tsxinvali Tbilisidən güc tətbiq etməmə sazişini imzalamağı və "yeni reallıqları" tanımağı tələb edirlər.

Rumıniya hakimiyyət orqanları "OMV Petrom"un "Petrobrazi" neft emalı zavodu üçün nəzərdə tutulmuş Azərbaycan xam neftinin qəsdən çirklənməsində Rusiyanın potensial təxribatını araşdırır. Bu barədə G4media.ro məsələ ilə bağlı məlumatlı mənbələrə istinadən yazıb.

Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri ilə Azərbaycandan Rumıniyaya daşınan xam neftin tərkibində təhlükəli dərəcədə yüksək miqdarda xlor aşkar edilib. Bildirilib ki, çirklənmə neft emalı zavodunun infrastrukturunda ciddi korroziyaya, bununla da milli yanacaq təchizatında böhrana səbəb ola bilərdi.

"OMV Petrom" yaydığı açıqlamasında çirklənmənin planlı keyfiyyət yoxlamaları zamanı aşkar olunduğunu bəyan edib. 1700 kilometrlik Bakı–Tbilisi–Ceyhan boru kəmərinin operatoru olan "BTC Pipeline Company" də insidenti təsdiqləyib.

G4media.ro saytının istinad etdiyi mənbələrə görə, çirklənmə boru kəmərinə xlor maddəsinin yeridilməsi yolu ilə həyata keçirilə və bu, Rusiya tərəfindən hibrid müharibə taktikası kimi qiymətləndirilə bilər.

Eyni partiyaya aid çirklənmiş xam neft digər Avropa ölkələrinə də çatıb.

İtaliyanın enerji şirkəti ENI "Reuters" agentliyinə təsdiqləyib ki, onun emal zavodlarından biri çirklənmiş xam neft qəbul edib.

Eyni xam nefti emal etməli olan Çexiyanın "Orlen Unipetrol" şirkəti isə mümkün zərərlərin qarşısını almaq məqsədilə fəaliyyətini müvəqqəti dayandırıb.

Rumıniya hökuməti hadisəyə görə məsul olan tərəflərin kimliyini rəsmi şəkildə açıqlamayıb. Lakin təhlükəsizlik mənbələri bu hadisəni enerji infrastrukturuna yönəlmiş düşmən xarakterli sabotaj aktlarının əvvəlki nümunələri ilə müqayisə edir.

Ukraynanın işğal olunmuş Luqansk vilayətində Rusiyanın təyin etdiyi Təhsil və Elm Nazirliyi axtarış funksiyalı məlumat bazası yayımlayıb. Bu bazada ukraynalı yetim uşaqlar övladlığa götürülməyə "hazır" kimi təqdim olunub.

"Meduza" nəşri xəbər verir ki, məlumat bazasında 17 yaşından kiçik 294 uşağın profili yer alır. Hər profilə uşağın adı, fotosu, şəxsiyyəti və maraqları barədə qısa təsvir daxildir. İstifadəçilər profilləri cins, yaş, göz və saç rəngi, həmçinin uşağın bacı-qardaşının olub-olmamasına görə filtrləyə bilirlər.

"Onların uşaqlarımızı təsvir etmə tərzi kölə kataloqundan fərqlənmir. Bu, müasir dövrün uşaq alveridir və dünya buna son qoymalıdır", - "Ukraynanı Qoru" (Save Ukraine) təşkilatının rəhbəri Mikola Kuleba bildirib.

Kulebanın sözlərinə görə, verilənlər bazasında yer alan uşaqların çoxu Rusiya qüvvələri Luqanskı işğal etməzdən əvvəl doğulub və Ukrayna vətəndaşlığına malikdir. Onların bəziləri Rusiya hücumları nəticəsində valideynlərini itirib, digərlərinə isə onların köçürülməsini qanuniləşdirmək məqsədilə Rusiya sənədləri verilib.

"Novaya qazeta" xəbər verir ki, analoji övladlığa götürmə məlumat bazası daha əvvəl 2021-ci ildə "Luqansk Xalq Respublikası" Əmək Nazirliyinin saytında dərc edilib.